W dniu 27.04.2022 r. w 32. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Łasku odbyła się uroczystość przekazania 11 wyprodukowanych w Polsce testerów tarcia CSR (ang. Continuous Skid Resistance), przeznaczonych do pomiaru współczynnika tarcia nawierzchni lotniskowych wpływającego bezpośrednio na długość drogi hamowania statków powietrznych. Konstrukcja urządzenia została zbudowana przez konsorcjum firm: Dobrowolski Sp. z o.o. (Lider) i HAX Warias Dariusz. Ich współpraca doprowadziła do powstania skomputeryzowanego, modułowego systemu pomiarowego na bazie popularnego pojazdu Peugeot Riffter.

ITWL w drodze pozyskania przedmiotowych testerów tarcia dla Sił Zbrojnych RP realizował ich sprawdzenie w ramach Programu Prób Odbiorczych, które przeprowadzone zostało zgodnie z oczekiwaniami 3. Regionalnej Bazy Logistycznej z Krakowa będącej Zamawiającym. Szczegółowe warunki w postaci wymagań eksploatacyjno - technicznych opracowane zostały w Oddziale Sprzętu Infrastruktury Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w oparciu o ogólnoświatowe wymagania stawiane takim urządzeniom.

Symbolicznego przekazania kluczyków dokonał Dyrektor Departamentu Infrastruktury w Ministerstwie Obrony Narodowej dr Marcin Mazuryk. W uroczystości udział wziął Dyrektor ITWL dr hab. inż. Mirosław Kowalski, prof. ITWL oraz przedstawiciele Zakładu Lotniskowego, tj. ppłk dr hab. inż. Mariusz Wesołowski oraz mjr mgr inż. Krzysztof Blacha.

Link do relacji z wydarzenia TVP

Istotną kwestią podczas lądowania statków powietrznych, szczególnie myśliwskich oraz nie rzadko ciężko wyładowanych transportowców, jest szorstkość nawierzchni drogi startowej wpływająca bezpośrednio na długość drogi hamowania. Sprawdzenia urządzeń CSR mających na celu kontrolowanie tego parametru przeprowadzili pracownicy Zakładu Lotniskowego ITWL na lotnisku 25. Brygady Kawalerii Powietrznej w Leźnicy Wielkiej, przy udziale przedstawicieli 3. Regionalnej Bazy Logistycznej, 1. Rejonowego Przedstawicielstwa Wojskowego oraz Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych.

Wszystkie oceniane testery tarcia CSR spełniły wymagania określone w Programie Prób Odbiorczych. Jednocześnie spełnione zostały zapisy Normy Obronnej NO-17-A501:2015 Nawierzchnie lotniskowe – Badanie szorstkości oraz przepisy międzynarodowych organizacji lotniczych, tj. ICAO (Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego) i EASA (Agencja Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego). Tym samym testery tarcia CSR mogą być stosowane nie tylko na lotniskach wojskowych, ale również w cywilnych portach lotniczych. Próby odbiorcze przeprowadzono na 11 urządzeniach (łącznie ma być ich 15), które trafią do wszystkich baz lotniczych Sił Zbrojnych RP.

Aktualnie na świecie jest zaledwie 6-7 producentów testerów tarcia, głównie z państw skandynawskich. Zatem nasz kraj dołącza dziś do elitarnego grona, a po zrealizowanych testach można powiedzieć, że polskie urządzenie w niczym nie ustępuje tym zagranicznym, a nawet wypada dużo lepiej jeśli chodzi o powtarzalność pomiarów.

Tester tarcia CSR posiada budowę modułową, która może być dalej rozwijana. Dzięki temu w przyszłości urządzenie może być wyposażone w nowe, funkcjonalne moduły pomiarowe, np. do oceny tekstury nawierzchni. Już dziś producent ma w swojej ofercie urządzenie na pojeździe z napędem elektrycznym. Kolejnym krokiem może być pojazd autonomiczny, realizujący testy bez udziału człowieka.

Wartość urządzenia, mimo jego technicznego zaawansowania, jest prawie o połowę niższa od stosowanych dotąd w polskich portach lotniczych urządzeń szwedzkich, a ich zakup zabezpieczy potrzeby Sił Zbrojnych na co najmniej 20 lat. Reasumując, nowe polskie urządzenia trafią do wszystkich baz lotniczych SZ RP, w których znacząco przyczynią się do poprawy bezpieczeństwa wykonywania operacji lotniczych przez wojskowe statki powietrzne, a także użytkowników lotnisk wojskowych.